CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN BIDEN İLE GÖRÜŞECEK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Nükleer Güvenlik Zirvesi için gideceği Washington’da bugün Andrews Üssü’ne inmesiyle başlayacak beş günlük ABD temaslarında, Başkan Yardımcısı Joe Biden ile bir araya geleceği öğrenildi. ABD Başkanı Barack Obama ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasında zirve sırasında ayaküstü (pull-aside) yapılması planlanan görüşme ise halen duyurulmadı.
Ankara Yönetimi, 2010’da da Washington’a yine aynı zirvenin ilk ayağı için gelen ve o dönem Obama’yla kapsamlı bir ikili toplantı gerçekleştiren Erdoğan’ın bu sefer Obama’yla yine bir araya gelmesi için düne kadar halen çalışıyordu.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın da, pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında böyle bir toplantı için çalışıldığını açıklamıştı. Beyaz Saray, Obama’nın Erdoğan’la bir araya gelip gelmeyeceği konusunda halen herhangi bir duyuru yayınlamadı.
Ancak pazartesi akşamı itibarıyla görüşme için kapıyı açık bırakarak şu aşamada “anonsu yapılacak herhangi bir toplantı olmadığını” söyledi.
ÇAVUŞOĞLU HAZIRLIKLAR İÇİN GELDİ
Biden-Erdoğan görüşmesinden önce zirve hazırlıkları için kente gelen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise dün mevkidaşı John Kerry ile ABD Dışişleri Bakanlığı’nda bir araya geldi. Kerry, toplantıdan önce Çavuşoğlu’yla yan yana yaptığı basın açıklamasında söze Türkiye’nin son aylarda yaşadığı terör saldırıları nedeniyle Çavuşoğlu’na başsağlığı dileyerek başladı.
Ardından önemli konuları görüşeceklerini belirterek şunları söyledi: “Türkiye bombalamalar Ankara’da, İstanbul’da bombalamalar yaşadı. Bu, herkesin teröristlerin elinde bir bedel ödediğinin ve bu işte nasıl hep beraber olduğumuzun altını çiziyor. IŞİD, Nusra ve terörist örgütleri mümkün olduğunca hızlı saf dışı bırakmak ve bölgede istikrarı onarmak hepimizin menfaatine.
MÜLTECİLER VURGUSU
Kerry, “Türkiye’nin bu çabalarda ABD’nin önemli bir müttefiki olduğunu” söylerken, Avrupa’nın da çözüme kavuşturmak için çalıştığı mülteci krizinde Türkiye’nin kendilerine daha iyi bir hayat kurmak için Suriye ve çevresinden kaçan 2.7 milyon mülteciye ev sahipliği yaptığını ifade etti ve “Bu (Türkiye için) çok büyük bir maliyet.
Ve Türkiye’nin bu mültecilerin hayatlarını idare etme çabasına saygı duyuyoruz” dedi. Kerry, ayrıca Türkiye’nin Suriye Destek Grubu’nun üyesi olduğunu belirterek, Suriye’deki krize siyasi bir çözüm bulunması için ABD’yle çalıştığını söyledi.
TERÖRİST GRUPLARI YENMELİYİZ
Kerry’nin ardından konuşan Çavuşoğlu ise söze terör eylemleri için başsağlığı dileği ve ABD’nin gösterdiği dayanışma için Kerry’ye teşekkür ederek başladı. Ardından “Teröristlerin sadece bölgemizde, Türkiye’de ve Brüksel’de (Belçika) değil, ama Afrika, Pakistan ve dünyanın diğer bölgelerinde birçok kenti vurdukları doğru. Ve hem kendi bölgemizde hem de dünyanın her tarafında terörist grupları yenmek için tam kararlılık içindeyiz” dedi.
KONULARA İRAN’LA BAŞLADI
Çavuşoğlu ardından Washington’a en son yaklaşık bir yıl önce geldiğini hatırlatıp Kerry’yi İran’la nükleer programı için politik bir çözüme kavuşulması için gösterdiği çabalar için tebrik etti. Sonra da “Biz bu anlaşmayı tam olarak destekliyoruz” dedi.
Söze İran’la başlayan Çavuşoğlu, Kerry ile görüşeceği konulardan bahsederken de “IŞİD, Nusra ve PKK’ya karşı çabalarımızı nasıl artırabileceğimizi ele alacağız. Sadece Türkiye ve Avrupa’ya değil tüm dünyaya tehdit oluşturan bu terörist örgütleri yenmemiz gerekiyor” dedi. Çavuşoğlu, ardından IŞİD’in yüzde 30’una hâkim olduğu Irak ve göçmen meselesini de konuşacaklarını belirtti. Dışişleri Bakanı burada ‘mülteci’ yerine ‘göçmen’ terimini kullanmayı tercih etti.
İYİ HABERLER KIBRIS’TAN
Konuşmasının sonunda “Bazı iyi haberlerimiz de var” diyen Çavuşoğlu, “Kıbrıs’ta 2016’da bir çözüme ulaşabileceğimizi umuyoruz. Türk tarafı hazır. Güneydeki seçimler (Mayıstaki parlamento seçimleri) nedeniyle biraz yavaşladı. Ama seçimden sonra çözüme ulaşılmasını umuyoruz” diye konuştu. Kerry de yönetim olarak Kıbrıs meselesine verdikleri önemi vurgulayarak, “Bu meselenin çözümüne katkı sağlama taahhüdüne bağlıyız” dedi.
ÖZGÜR BASIN VURGUSU
Görüşmenin ardından ABD Dışişleri Sözcüsü John Kirby, toplantıya dair yayınladığı bilgi notunda, Kerry ve Çavuşoğlu’nun IŞİD’i Suriye ve Irak’ta yenip Türkiye-Suriye sınırını güven altına alma ve teröristlerin hareket etmelerini kolaylaştıran ağları önleme meselelerini konuştuklarını belirtti.
Kirby, ayrıca iki bakanın Libya’nın siyasi birliğinin sağlanmasını ele aldıklarını söyledi. ABD Dışişleri Sözcüsü, açıklamasının son cümlesinde ise “Ayrıca Kerry, özgür medya bağımsız yargı süreci dahil Türkiye’deki güçlü demokratik kurumların devamı konusuna verdiğimiz önemi vurguladı” diyerek, son dönem ABD Yönetimi’nin Türk Hükümeti’ne getirdiği demokrasi ve insan hakları eleştirilerini tekrarladı.
BEYAZ SARAY’LA DA GÖRÜŞTÜ
Çavuşoğlu, Kerry’nin ardından Beyaz Saray’da Obama’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice ile de bir araya geldi. Beyaz Saray, Rice’ın görüşmede IŞİD ve PKK’nın NATO müttefiki Türkiye’ye yönelik saldırılarını kınadığını belirtirken, Kirby’nin Türkiye’nin demokrasisi konusundaki vurgusunu da tekrarladı.
Ve yine görüşmeye dair yayınlanan bilgi notunun son cümlesinde şöyle dedi: “Son olarak, Rice, Türk Hükümeti’nden Türkiye’nin anayasasında güvence altına alınan evrensel demokratik değerleri korumasını istedi.
EN SON 2013’TE GELDİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Washington’a en son bundan yaklaşık üç yıl önce, 13 Mayıs 2013’de ABD Başkanı Barack Obama ile kapsamlı ikili toplantılar yapmak için geldi. O gezi sırasında Obama tarafından üst düzey protokolle ağırlanan ve ABD Başkanı ile gün içinde yaklaşık beş saat vakit geçiren Erdoğan’ın bu gelişinde ise iklim üç yıl önceye göre oldukça değişti.
Bu geçen süre zarfında Türkiye’de yaşanan basın özgürlüğü ve hukuk tartışmalarından sonra Ankara Yönetimi konusunda Washington’a farklı bir hava hâkim oldu. Ve Çavuşoğlu’nun pazartesi günü hem John Kerry hem de Susan Rice görüşmelerinden sonra yayınlanan bildirilerde olduğu gibi Obama Yönetimi son dönem Ankara’ya demokrasi ve hukuk konularında ağır eleştiriler getirmeye başladı.
İKİ ZİRVEYE KATILDI
Erdoğan’ın Washington ziyaretinin asıl sebebi ise 2013’teki gibi ABD-Türkiye ikili temasları değil, kentte düzenlenen Nükleer Güvenlik Zirvesi. Obama’nın inisiyatifiyle planlanan ve ilki 2010’da Washington’da, ikincisi 2012’de Güney Kore’nin başkenti Seul’de, üçüncüsü ise 2014’te Hollanda Lahey’de gerçekleştirilen dört ayaklı zirvelerin sonuncusu, bu hafta işin başladığı yer Washington’da olacak.
Erdoğan, şimdiye kadar bu zirvelerin ilk ikisine Başbakan sıfatıyla katılmıştı. Lahey’deki üçüncü toplantı Türkiye’deki Mart 2014 belediye seçimleri kampanyasının son haftasına denk geldiği için ise o yıl Türkiye’yi toplantılarda dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül temsil etmişti.
